|
|
| Diş Protezi |
Protez nedir?
Ağızda çeşitli nedenlerle kaybedilmiş olan dişlerin yerine konan, kişilerin estetik ve fonksiyonel olarak ihtiyaçlarını gideren tüm yapay restorasyonlar protezdir. Genel olarak diş kayıpları, diş eti hastalıklarının tedavi edilmemesi sonucunda oluşabilmektedir.
Bunun yanında travmalar sonucunda da diş kayıpları meydana gelmektedir. Bu nedenle kaybedilen dişlerin yerine, fonksiyonel ve estetik olarak sağlıklı, dişlerle aynı görevi görecek protezler yapılmalıdır. |
Diş protezinin amacı nedir?
Protezde, hastanın kaybolan fonksiyonları tekrar kazandırılmaya çalışılırken, aynı zamanda bozulan konuşmasının da düzeltilmesi ve estetik görünümünün daha iyi olması amaçlanmaktadır. Böylelikle büyük oranda kaybedilen ağız sağlığı düzeltilirken toplum içinde eksik ya da harap olmuş dişlerle yaşamak zorunda kalan bireylerin psikolojik açıdan da desteklenmesi sağlanmaktadır. |
 |
| Yaşamlarını dişsiz olarak (bir süre de olsa) sürdürmek zorunda kalan bireyler, öncelikle gülmeyi unuturlar. Bu da fonksiyonel bozuklukların yanı sıra, insanlarda kendine güven duygusunun zedelenmesine neden olur. Bu tip hastalara yapılan çeşitli protezlerle yaşam kalitesinin yükseltilmesi amaçlanmaktadır. |
Protez çeşitleri nelerdir?
1.Sabit protezler (Kron-Köprü protezleri)
2.Hareketli protezler (Bölümlü veya Tam protezler)
3.İmplant üstü protezler (sabit veya hareketli protezler) |
1. Sabit Protezler
Protezler hasta tarafından çıkartılamaz. Genellikle hareketli bir protezden daha doğal ve estetiktirler. Hareketli protezlerden daha iyi çiğneme sağlarlar. Hastaları sıklıkla rahatsız eden damağın arkasına ya da dilin altına uzanan protez materyali içermez. |
A. Kron protezi nedir?
Kanal tedavisi görmüş, çürük, kırık veya başka bir nedenle aşırı madde kaybı olan dişlerin tek başına küçültülüp kaplanması işlemidir.
Hangi durumlarda kron protezi uygulanır?
" Yeterince diş desteği olmayan büyük dolgulu bir dişin restorasyonunda,
" Zayıf dişlerin kırılmasını önlemek amacıyla,
" Diş implantlarının üst yapısı olarak,
" Kırık, şekli bozuk, renklenmiş dişlerin düzeltilmesinde kron protezleri uygulanır. |
B. Köprü protezi nedir?
Bir veya birden fazla diş eksikliğinde, komşu dişlerin küçültülüp, bunlara gelen özel kaplamalardan destek alınılarak ara boşlukların doldurulması amacıyla uygulanan restorasyonlara köprü protezi denir. |
 |
Neden köprü protezi yaptırılmalıdır?
Herhangi bir nedenle diş kaybı meydana geldiğinde komşu dişlerde bu boşluğa doğru hareket başlar. Bunun sonucunda yandaki dişlerde dişeti problemleri, bu boşluğa devrilmeye bağlı kemik kayıpları, estetikte bozulma ve çiğneme kuvvetlerinde değişiklikler meydana gelir.
Eğer uzun süre bu boşluk restore edilmezse bu komşu dişlerde de kayıplar olabilir. Bir veya daha fazla dişinizi kaybettiyseniz, onların sizin görünüşünüz ve ağız sağlığınızda ne denli önemli rol oynadıklarını fark etmişsinizdir. |
| Dişlerimiz çiğnerken, konuşurken, şarkı söylerken ve gülerken hep birlikte çalışırlar. Dişlerimizi kaybettiğimizde ise, bu fonksiyonları yerine getirmemiz biraz daha zorlaşır. Bir köprü protezi yüzünüzün doğal şeklinin korunmasında ve dudak-yanağın desteklenmesinde yardımcı olabilir. Bir azı dişinizin kaybı, yüzünüzün olduğundan daha yaşlı ve yıpranmış görünmesine sebep olabilir. |
Kron-köprü protezleri nasıl hazırlanır?
Kron veya köprü protezi yapımında diş; üzerine gelecek malzeme kalınlığı kadar küçültülür, ölçü alınır. Diş hekimliği laboratuarında, kayıp dişin yerini alacak şekilde hazırlanan restorasyonlar doğal dişler üzerine özel yapıştırıcılarla sabitlenir. |
Köprünüzü korumak için neler yapmalısınız?
Ağızdaki dişlerin tümünü korumak çok önemlidir. Günde en az iki defa fırçalamamız ve ara yüz temizleyicilerle (diş ipi, özel fırçalar) temizlememiz gerekmektedir. Temizleyiciler, plak olarak adlandırdığımız yapışkan bakteri tabakasının temizlenmesine yardımcı olur. Plaklar dişeti hastalıklarına ve dişlerin çürümesine yol açarlar. Özellikle köprü protezinin etrafını, altını ve doğal dişle olan bağlantı alanlarını özenle temizlemek gerekir. Diş ipi ve özel fırçalar, bu alanlara ulaşmamıza yardımcı olacaktır. Hepsinden önemlisi, diş hekiminizi düzenli olarak ziyaret etmelisiniz. Unutmayınız ki, köprünün planlaması ve kurulması aşamasındaki diş hekimi faktörü, köprünün ömrünü belirleyen en önemli faktördür. |
|
Köprü yapımında tercih edilen yöntemler: metal destekli ve metal desteksiz köprülerdir. Metal desteksiz köprülerde porselenin içindeki metal Krom Nikel (Cr-Ni) alaşımdır. Metal desteksiz köprülerde ise çok farklı malzeler kullanılabilmektedir. Bunlar genel olarak cam seramikler ve kuvvetlendirilmiş seramiklerdir (In ceram spinell, In ceram alumina, In ceram zirconia, zirconia gibi). size hangisinin uygun olduğuna hekiminiz karar verecektir. Ancak sıklıkla kullanılan tipi zirkonyum altyapılı köprülerdir.
|
Metal desteksiz zirkonyum altyapılı köprüler
Bu sistemde alt yapı olarak metal yerine beyaz bir alaşım olan zirkonyum kullanılır. Son teknoloji ürünü bu altyapı estetik ve dayanıklılığı birlikte sunabilme özelliğine sahip tek malzemedir. Sistemin en büyük avantajı ulaştığı çok yüksek dayanıklılıkla arka bölgedeki köprülerde de tam estetik bir görünüm sağlamasıdır. Bu malzemenin geliştirilmesi ile zirkonyum oksit ile metalsiz güçlü ve estetik restorasyonlar başarıyla yapılabilmektedir.
Nerelerde kullanılabilir?
" Tek diş kron restorasyonları
" 3-6 üyeli (anatomik uzunluğu 38mm.ye kadar olan) köprüler
" İmplant üstü kron - köprü çalışmaları |
2. Hareketli Protezler
Dayanak dişlerin gelecek yükü kaldıramayacağı, geniş diş eksikliği içeren durumlarda ya da diş ile sonlanmayan eksik diş alanları olduğunda hareketli protezler uygulanır. Ağızda dayanak olarak alınacak diş varsa bölümlü protez diye adlandırılır. Bölümlü protez, diş ve doku destekli protetik uygulamalardır. Diş desteği için, dişin dişetine yakın bombeli alan altında kalan kısmına, kroşe diye adlandırılan uçlar gelerek tutuculuk sağlanır. Doku desteğini protezin oturduğu doku yüzeyi sağlar. Böylece kuvvet diş ve dokuya dağıtılmış olur. |
 |
Tam ve bölümlü protezler eksik dişlerin tamamlanması, kaybolan fonksiyon, fonasyon, estetiğin hastaya iadesi ve ağızda kalan doku ve dişlerin sağlığının ve devamlılığının sağlanması için yapılan
apereylerdir.
A. Tam (total) protez nedir?
Eğer kişi ağzındaki tüm dişleri kaybetmişse tam (total) protez yapılması gerekmektedir. Alt ve üst çenede kalan kemik dokusu üzerinden destek alarak vakum kuvveti ile ağızda kalabilen, akrilikten üretilen, halk arasında 'damak protez' olarak da adlandırılan protezlerdir.
B. Bölümlü (hareketli) protez nedir?
Kısmen dişsiz ağızlara uygulanır. Bölümlü bir protezde eksik dişlerin yerini dolduran plastik dişler, pembe yada dişeti renginde bir altyapı ve bunları birbirlerine bağlayan metal bir altyapı bulunur. Bununla beraber en önemli kısmı dişlere tutunmasını sağlayan metal kroşeler yada hassas tutucular oluşturur.
C. Hassas bağlantılı protez nedir?
Hareketli bölümlü protezlerdeki kroşeler özellikle ön dişlerde estetik sıkıntı yaratabilir. Ayrıca dişeti sağlığı yetersiz olan dişlere kroşe ile uygulanacak kuvvet dişin kaybedilmesine neden olabilir. Bu durumlarda bir tek dişe gelecek kuvvet, kronlarla dişlerin birbirlerine bağlanması ile dağıtılabilir. Metal kroşeler çevreledikleri sağlıklı dişlerde hasara ve aşınmaya neden olabilir. Hassas tutuculu protezler dişsiz boşlukların hareketli protezle desteklendiği, ağızda mevcut dişlerin, şekil, renk ve pozisyon bozukluklarının da sabit protezlerde düzeltildiği kombine bir protez türüdür. Dayanak olarak kullanılacak dişler prepare edilir. Sabit kronlar yapılırken dişsiz alana yakın olan kısımlarına da hassas tutucu adı verilen hazır malzemeler konulur. Böylece kron üzerine gelen estetik olmayan kroşe yerine ağızda görülmeyen estetiği bozmayan tutuculuk sistemi sağlanmış olur. Bu protezler estetik, tutuculuk ve sağlık açısından klasik bölümlü protezlerden çok daha üstündür.
3. İmplant - Üstü Hareketli Protezler
Son yıllarda total protezler artık dişsiz ağızlar tek şansı olmaktan çıkmıştır. Çene kemiğine yerleştirilen implantlar ve bunlardan destek alınarak hazırlanan protezler artık hastalara kendi dişleriyle çiğniyormuş hissi vermekte ve bu sebeple sıklıkla tercih edilmektedir. |
|
|
|
